૧. સવારે ૫:oo વાગે ટ્રેન ક્યા જંકશન પર ઊભી રહી ?
(D) સુરત
ઉત્તર : C
ઉત્તર : વડોદરા જંકશન પર સવારે ૫:oo વાગે માઈકમાં સૂચના આપવામાં આવી રહી હતી કે વડોદરાથી, સુરત, વલસાડ, વાપી, મુંબઈ તરફ જવાવાળી અને આવવાવાળી તમામ ટ્રેનો બે કલાક મોડી ચાલશે.
3. રેલવે પ્લેટફોર્મ પર માઇકમાં અપાતી સૂચનાઓ મુસાફરોની સુવિધા માટેની હોય છે. (√ કે ×)
ઉત્તર : √
૪. ‘ટ્રેન મોડી ઊપડશે’ એવી સૂચના માઇકમાં કેમ આપવામાં આવતી હશે ?
ઉત્તર : સામાન્ય રીત ટ્રેન તેના સમયપત્રક મુજબ ચાલતી હોય છે. પરંતુ જો કોઈ કારસર ટ્રેન મોડી ઉપડવાની હોય તો માઇકમાં તેની જાહેરાત કરવાથી તે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરનાર દરેકને તે અંગેની માહિતી મળે છે. જેથી મુસાફરોએ ટ્રેન ક્યારે ઉપડશે તેવો પ્રશ્ન કોઈને વારંવાર પૂછવો પડતો નથી. વળી, આ માહિતીના આધારે મુસાફરો તેમના આગળના આયોજનને બદલી પણ શકે છે.
૫. રિયાની ટ્રેન વડોદરા સ્ટેશનથી બે કલાક મોડી કેમ ઊપડી હશે ?
ઉત્તર : રિયાની ટ્રેન વડોદરા સ્ટેશનથી બે ક્લાક મોડી ઉપડવાનાં સંભવિત કારણો આ મુજબ છે:
(૧) રસ્તામાં આગળ કોઈ કામ ચાલતું હશે.
(૨) આગળ કોઈ અકસ્માત થયો હશે.
(૩) કોઈક કારણોસર આગળ જવાનું સિગ્નલ નહીં મળ્યું હોય.
૬. ટ્રેનમાં સવારની રોજિંદી ક્રિયાઓ પૂર્ણ કરવાની સુવિધા હોય છે. ( √ કે ×)
ઉત્તર : √
૭. ટ્રેનમાં બધાંએ શું નાસ્તો કર્યો ?
ઉત્તર : ટ્રેનમાં બધાંએ થેપલાં, ખાખરા અને બિસ્કિટનો નાસ્તો કર્યો.
૮. રેલવેની લાંબી મુસાફરીમાં તમે કયો – કયો નાસ્તો લઈ જશો ? કેમ ?
ઉત્તર : રૅલવેની લાંબી મુસાફરીમાં અમે ખાખરા, થેપલાં, અથાણું, બિસ્કિટ, ચવાણું સેવ-મમરા જેવો જલદી બગડી ન જાય તેવો મનપસંદ નાસ્તો લઈ જઈશું.
ઉત્તર : ચા – નાસ્તો પતાવ્યા પછી રિયા પપ્પા અને ભાઈ સાથે સ્ટેશન જોવા ટ્રેનમાંથી ઊતરી.
૧૦. સ્ટેશન પર રિયાએ કઈ કઈ સુવિધાઓ જોઈ ?
ઉત્તર : સ્ટેશન પર રિયાએ ટિકિટબારી, ટિકિટચેકરનો રૂમ, પ્રતિક્ષાખંડ, પાર્સલરૂમ, ટોયલેટ-બાથરૂમ, પીવાના પાણીની સુવિધા, ચા-નાસ્તાની કેન્ટીન, એક પ્લેટફોર્મ પરથી બીજા પ્લેટફોર્મ પર જવા માટે સીડીવાળા પુલ વગેરે સુવિધાઓ જોઈ.
૧૧. રેલવે સ્ટેશન પર મળતી સુવિધાનાં સ્થળો વિશે જણાવો .
ઉત્તર : (1) ટિકિટબારી : અહીંથી મુસાફરો મુસાફરી માટેની અને તેમને લેવા કે મૂકવા આવેલા લોકો માટે પ્લેટફોર્મની ટિકિટ લઈ શકે છે.
(૨) ઇન્કવાયરી ઑફિસ(પૂછપરછ માટેની ઑફિસ ) : અહીં, કોઈ પણ ટ્રેન સંબંધિત પૂછપરછ કરી માહિતી મેળવી શકાય છે. દા.ત., કઈ ટ્રેન ક્યારે આવશે ? ક્યારે ઉપડશે ? કયા પ્લેટફોર્મ પરથી ઊપડશે વગેરે.
(૩) પ્રતિક્ષાખંડ : જો તમે તમારી ટિકિટ અગાઉથી બુકિંગ કરાવી દીધી હોય તો તમે તમારી ટ્રેન આવે ત્યાં સુધી પ્રતિક્ષાખંડમાં તમારા સામાન સાથે બેસી શકો છો.
૧૨. રેલવે સ્ટેશન પર શૌચાલયની સુવિધા હોતી નથી. (√ કે ×)
ઉત્તર : ×
૧૩. રેલવેના ડબ્બામાં શેના વડે પાણી ભરવામાં આવે છે ?
ઉત્તર : રેલવેના ડબ્બામાં પાણી ભરવા રેલવે પ્લેટફોર્મ પાસે પાટાની બાજુમાં પાણીની લોખંડની પાઇપ લાઇન હોય છે, જેમાં થોડા થોડા અંતરે પ્લાસ્ટિક / રબરની પાઇપ જોડેલી હોય છે. આ પ્લાસ્ટિક /રબરની પાઇપ વડે ડબ્બામાં પાણી ભરવામાં આવે છે.
૧૪. એક પ્લેટફોર્મ પરથી બીજા પ્લેટફોર્મ પર જવા માટેની સીડીવાળા પુલ પરથી રિયાએ શું જોયું ?
ઉત્તર : પુલ પરથી રિયાએ ધણી બધી ટ્રેનો, ટ્રેનના ડબ્બાઓમાં પાણી ભરતા અને ટ્રેનની સફાઈ કરતા રેલવેના કર્મચારીઓ ઉપરાંત પાટાની સફાઈ કરતા કર્મચારીઓ પણ જોયા.
૧૫. રેલવે પ્લેટફોર્મને ચોખ્ખું રાખવાની જવાબદારી કોની કોની છે ?
ઉત્તર : રેલવે પ્લેટફોર્મને ચોખ્ખું રાખવાની જવાબદારી ત્યાં કામ કરતા સફાઈ કામદારો ઉપરાંત અન્ય કર્મચારી અને દરેક મુસાફરની છે.
૧૬. કોઈ પણ સૂચના અપાયા વગર જ રિયાની ટ્રેન ચાલવા લાગી. (√ કે ×)
ઉત્તર : ×
૧૭. વડોદરાથી રિયાની ટ્રેન સવારે ____ વાગે ઉપડી.
ઉત્તર : ૭:oo
૧૮. રિયાએ ફાટક પાસે શું શું જોયું ?
ઉત્તર : રિયાએ ફાટક પાસે બસ, કાર, રિક્ષા, સાઇકલ, ટ્રક, સ્કૂટર તેમજ કેટલાક લોકોને ઊભેલા જોયો , તેણે જોયું કે કેટલાક લોકો પોતાનાં વાહનો બંધ કર્યા વગર ઊભા હતા, તો કેટલાક લોકો ફાટકના સળિયાની નીચેથી પસાર થઈને પાટાની નજીક આવી ઊભા હતા.
૨૦. ફાટકના સળિયા નીચેથી પસાર થઈને પાટાની નજીક ઊભા રહેવું જોખમી છે. (√ કે ×)
ઉત્તર : √
૨૧. રિયા અને હિમાક્ષ બાજુમાંથી પસાર થતી ટ્રેનના ડબ્બા ગણી શક્યા નહીં , કારણ કે …
ઉત્તર : બંને ટ્રેન ખૂબ જ ઝડપથી ચાલતી હતી, પરિણામે બધા ડબ્બાઓ ગણી શક્યા નહીં.
૨૨. આપણે બધાંએ રેલવે ફાટકના નિયમોને અનુસરવું જોઈએ. ( √ કે ×)
ઉત્તર : √
૨૩. રેલવે ફાટકના નિયમો સમજાવો.
ઉત્તર : ફાટક બંધ કરનાર ફાટક બંધ કરવાની શરૂઆત કરે અને જો આપણે ફાટકની બહાર હોઈએ તો અંદર જવું ન જોઈએ. જો આપ ફાટકની વચ્ચે હોઈએ તો ઝડપથી ફાટકની બહાર નીકળી જવું જોઈએ. ફાટક બંધ હોય ત્યારે પોતાનું વાહન બંધ રાખવું જોઈએ. બંધ ફાટકના સળિયાની નીચેથી નીકળવું ન જોઈએ.
ઉત્તર : ×
૨૫. રેલવે ફાટક ક્યાં અને કૅમ મૂકવામાં આવે છે ?
ઉત્તર : રોડ પર ચાલતાં વાહનો અને રેલનો અકરમાત ન થાય તે માટે અને આપણી સલામતી માટે જયાં રોડ અને રેલવેના પાટા એકબીજા પરથી પસાર થતા હોય ત્યાં રેલવે ફાટક મૂકવામાં આવે છે .
૨૬. ફાટક બંધ હોય ત્યારે આપણે શું કરવું જોઈએ ?
(A) ઊભી રહેવાને લીધે
ઉત્તર : B
૨૮. ટ્રેન કઈ નદી પરથી પસાર થઈ રહી હતી ?
(A) સાબરમતી
ઉત્તર : B
૨૯. ____ ગુજરાતની સૌથી મોટી નદી છે.
ઉત્તર : નર્મદા
ઉત્તર : નર્મદા નદીમાં બારે માસ ભરપૂર પાણી રહે છે. આથી તેમાંથી નહેરો કાઢી દૂર-દૂરના વિસ્તાર સુધી પાણી પહોંચાડવામાં આવી રહ્યું છે. જેનાથી ખેતરોમાં સિંચાઈ અને પીવાના પાણીની સમસ્યાઓનું નિવારણ કરી શકાયું છે.
૩૧. નર્મદા નદી પરનો કયો પુલ ખૂબ જ જૂનો અને મજબૂત છે ?
ઉત્તર : નર્મદા નદી પરનો ગોલ્ડન બ્રિજ ખૂબ જ જૂનો અને મજબૂત પુલ છે.
૩૨. નર્મદા નદી પર બનાવેલ નવો પુલ ___તરીકે ઓળખાય છે.
ઉત્તર : કેબલબ્રિજ
૩૩. ભારતનો સૌથી મોટી કેબલબ્રિજ ક્યાં આવેલો છે ?
ઉત્તર : રિયાએ પુલ પરથી પસાર થતાં બારીમાંથી ગોલ્ડનબ્રિજ, કેબલબ્રિજજોયા, તેણે નર્મદા નદીમાં નાવડીમાં કેટલાક માછીમારો માછલાં પકડવાની જાળ પાથરીને બેઠેલા જોયા.
૩૫. રિયા રાત્રે સૂતી હતી ત્યારે ટ્રેન કઈ કઈ નદીના પુલ પરથી પસાર થઈ હતી ?
ઉત્તર : રિયા રાત્રે સૂતી હતી ત્યારે ટ્રેન સાબરમતી, વાત્રક, મહીસાગર અને વિશ્વામિત્રી નદીના પુલ પરથી પસાર થઈ હતી.
૩૬. સુરત કઈ નદીના કિનારે આવેલું છે ?
(A) તાપી
(B) મહી
(C) વાત્રક
(D) શેઢી
ઉત્તર : A
૩૭. તમે પુલ જોયા છે ? કયા કયા ?
ઉત્તર : (નમૂનારૂપ ઉત્તર ) અમદાવાદ શહેરમાંથી પસાર થતી સાબરમતી નદી પર અનેક પુલ બાંધવામાં આવ્યા છે. તેમાંથી ગાંધીબ્રિજ, નહેરૂબ્રિજ, એલિસબ્રિજ વગેરે પુલ મેં જોયા છે .
૩૮. તમારા વિસ્તારમાં કઈ કઈ નદીઓ આવેલી છે ? તે નદી પર કઈ કઈ જગ્યાએ પુલ બાંધેલા છે, તે લખો.
ઉત્તર : ( નમુનારૂપ ઉત્તર ) અમદાવાદ વિસ્તારમાં સાબરમતી નદી આવેલી છે. તેના પર ટાઉનહોલ પાસે એલિસબ્રિજ, ઇન્કમટેક્સ પાસે ગાંધીબ્રિજ આવેલાં છે. આ સિવાય સરદારબ્રિજ, આંબેડકર બિજ, દધીચિબ્રિજ, વિવેકાનંદ બ્રિજ, નહેરુબ્રિજ, સુભાષબ્રિજ, શાસ્ત્રી બ્રિજ, ઇન્દિરાબ્રિજ આવેલા છે.
૩૯. નદી પર પુલ કેમ બનાવવા પડે છે ?
ઉત્તર : નદીના એક છેડેથી બીજા છેડે વાહનો દ્વારા ઝડપથી પહોંચવા માટે પુલ બનાવવા પડે છે.
૪o. રિયાની ટ્રેન કઈ કઈ નદીઓ પરના પુલ પરથી પસાર થઈ હતી ?
ઉત્તર : રિયાની ટ્રેન સાબરમતી, મહી, તાપી, વાત્રક, નર્મદા, વિશ્વામિત્રી વગેરે નદી પરના પુલ પરથી પસાર થઈ હતી.
૪૧. રેલવેના પુલ ક્યાં ક્યાં બનાવવામાં આવે છે ?
ઉત્તર : રેલવેના પુલ તેના માર્ગમાં આવતી નદીઓ પ૨ કે સમુદ્રની ખાડી પર બનાવવામાં આવે છે. વળી, શહેરમાં ઘણી જગ્યાએ રોડની ઉપર પણ પુલ બનાવવામાં આવે છે.
૪૨. નદી પર રેલવેનો પુલ શા માટે બનાવવામાં આવે છે ?
ઉત્તર : પાણીમાં ડૂબેલા પાટા પર રેલવે ચલાવવામાં અકસ્માત થઈ શકે છે. આથી, રેલવે માર્ગમાં જ્યાં નદી આવે ત્યાં નદી પાર કરવા પુલ બનાવવામાં આવે છે.
૪૩. રેલવેના પુલ પરથી પસાર થતાં કેમ અલગ અવાજ આવે છે ?
ઉત્તર : રેલવેના પુલ પરના પાટા જમીનને અડકેલા હોતા નથી. તે પુલના આધારે હોય છે. નીચે પોલાણ કે ગરનાળું હોય છે. આથી જયારે ટ્રેન પુલ પરથી પસાર થાય છે, ત્યારે અલગ અવાજ આવે છે.
૪૪. સડકમાર્ગ અને રેલમાર્ગ બંનેમાં પુલ મહત્વના હોય છે, કારણ કે …
ઉત્તર : પુલના કારણે નદી કે દરિયાઈ ખાડીને વાહનો સરળતાથી પસાર કરી શકે છે, આથી, સમય અને ઈંધણ બંનેની બચત થાય છે. વળી, જે જગ્યાએ સડકમાર્ગ અને રેલમાર્ગ ભેગા થતા હોય ત્યાં પુલ બાંધવાથી સડકમાર્ગ પરનાં વાહનો અને ટ્રેન સરળતાથી પસાર થાય છે.
૪૫. નદીઓના પાણીના સંગ્રહ માટે પુલ બાંધવામાં આવે છે. (√ કે ×)
ઉત્તર : ×
૪૬. ટ્રેનમાંથી પસાર થતાં કયાં કયાં દૃશ્યો જોવાની બાળકોને ખૂબ મજા આવી ?
ઉત્તર : ટ્રેનમાંથી પસાર થતાં નદીકિનારાના વિસ્તારમાં લીલા પાકવાળાં ખેતરો, કેળાંની ખેતી, ચારેબાજુ લીલાંછમ વૃક્ષો વગેરે જોવાની બાળકોને ખૂબ મજા પડી.
૪૭. બાળકોએ ગાંધીધામમાં ઠંડી હવાનો અનુભવ કર્યો ન હતો. (√ કે ×)
ઉત્તર : √
૪૮. ટ્રેન __કલાક મોડી હતી.
ઉત્તર : બે
૪૯. ટ્રેન પહેલાં ___સમયે વાપી પહોંચવાની હતી.
(A) ૭ : ૨૫
(B) ૮ : ૨૫
(C) ૯ : ૨૫
(D) ૧o : ૨૫
ઉત્તર : B
પo. ટ્રેન ___ વાગે વાપી પહોંચશે
ઉત્તર : ૧o : ૨૫
૫૧. બોગદું (ટનલ ) એટલે શું ?
ઉત્તર : રેલમાર્ગમાં આવતા પર્વતને નીચેથી કોતરીને તેમાંથી રેલમાર્ગ પસાર કરવામાં આવે છે, તેને બોગદું (ટનલ) કહે છે.
૫૨. બોગદું ( ટનલ ) કેમ જરૂરી છે ?
ઉત્તર : રેલમાર્ગના રસ્તામાં કોઈ પર્વત આવતો હોય અને આ પર્વતની ફરતે રેલમાર્ગ લઈ જતાં રેલમાર્ગની લંબાઈ વધી જતી હોય તો પર્વતમાંથી ટનલ બનાવવામાં આવે છે. જેથી રેલમાર્ગની લંબાઈ વધતી નથી અને ઝડપથી ત્યાંથી પસાર થઈ શકાય છે.
૫૩. રેલમાર્ગમાં વચ્ચે ખીણ આવે તો શું બનાવવામાં આવે છે ?
ઉત્તર : રેલમાર્ગમાં વચ્ચે ખીલ આવે તો ત્યાં પુલ બનાવવામાં આવે છે.
૫૪. સુરત શહેર વચ્ચેથી ટ્રેન પસાર થતાં રિયાએ શું જોયું?
ઉત્તર : સુરત શહેર વચ્ચેથી ટ્રેન પસાર થતાં રિયાએ મોટા મોટા સડકમાર્ગના પુલો, રેલમાર્ગની બંને બાજુ મોટી મોટી ઇમારતો, બજારો વગેરે જોયાં.
૫૫. સુરત કયા ઉદ્યોગ માટે વિશ્વભરમાં જાણીતું છે ?
ઉત્તર : સુરત હીરાઉદ્યોગ અને કાપડઉદ્યોગ માટે વિશ્વભરમાં જાણીતું છે.
પ૬. અમદાવાદ પછી ગુજરાતનું બીજા ક્રમનું મોટું શહેર ક્યું છે ?
(A) વડોદરા
(B) ભરૂચ
(C) સુરત
(D) વલસાડ
ઉત્તર : C
૫૭. સુરત સ્ટેશન પર રિયાએ શું જોયું ?
ઉત્તર : રિયાએ સુરત સ્ટેશન પર મુસાફરોની ખૂબ અવર-જવર જોઈ. તેને ત્યાં અલગ-અલગ પહેરવેશવાળા લોકો જોયા. કેટલીક સ્ત્રીઓએ ધોતીની જેમ સાડી પહેરેલી હતી, તો કેટલાક પુરુષોએ લુંગીની જેમ સફેદ ધોતી વીંટાળી હતી. લોકોની બોલી પણ અલગ અલગ હતી.
૫૮. સુરતમાં જુદાજુદા પહેરવેશ અને બોલીવાળા લોકો શા માટે જોવા મળે છે ?
ઉત્તર : સુરત આપણા દેશનું મોટું ઔદ્યોગિક શહેર છે. આથી અહીં રોજગારી સારી મળે રહે છે. તેથી સુરતમાં દેશના વિવિધ રાજ્યોના લોકો નોકરી-ધંધા માટે સ્થાયી થયેલા છે. પરિણામે અહીંયાં વિવિધ પહેરવેશ અને બોલીવાળા લોકો જોવા મળી છે.
પ૯. સુરતની ___ અને ____ વખણાય છે.
ઉત્તર : ઘારી, સૂતરફેણી
૬o. સુરત પછી કર્યું સ્ટેશન આવે છે
(A) વલસાડ
(B) વાપી
(C) મુંબઈ
(D) નવસારી
ઉત્તર : D
૬૧. વાપી પહેલાં ક્યું સ્ટેશન આવે છે ?
(A) મુંબઈ
(B) સુરત
(C) ધારાવી
(D) વલસાડ
ઉત્તર : D
૬૨. બાળકોએ મુસાફરી લાંબી હોવા છતાં તેનો આનંદ માણ્યો . (√ કે ×)
ઉત્તર : √
૬૩. સ્ટેશન પર રિયાને લેવા તેના ___ આવ્યા હતા.
ઉત્તર : મામા
૬૪. જોડકાં જોડૉ:
(૧)
વિભાગ અ | વિભાગ બ | જવાબ |
(૧) લુંગી શર્ટ | (અ) પંજાબના પુરુષ | (૧) – ડ |
(૨) ચણિયાચોળી | (બ) મહારાષ્ટ્રની સ્ત્રીઓ | (૨) – ક |
(૩) નવવારી સાડી | (ક) ગુજરાતી સ્ત્રીઓ | (૩) – બ |
(૪) કુરતો- પાયજમો, માથે પાઘડી | (ડ) કેરલના પુરુષો | (૪) – અ |
(૨)
અ રાજય | બ ભાષા | જવાબ |
(૧) ગુજરાત | (અ) પંજાબી | (૧) – ક |
(૨) પંજાબ | (બ) મરાઠી | (૨) -અ |
(3) ગોવા | (ક) ગુજરાતી | (3) – ડ |
(૪) મહારાષ્ટ્ર | (ડ) કોંકણી | (૪) – બ |
૬૫. મારવાડી બોલી ક્યા રાજયમાં વધુ બોલાય છે ?
(A) રાજસ્થાન
(B) ગુજરાત
(C) મહારાષ્ટ્ર
(D) મણિપુર
ઉત્તર : A
૬૬. રિયાની ટ્રેન કયા કયા રેલવે સ્ટેશન પરથી પસાર થઈ હતી ?
ઉત્તર : રિયાની ટ્રેન સામખિયાળી, અમદાવાદ, નડિયાદ, વડોદરા, સુરત, નવસારી અને વલસાડ સ્ટેશન પરથી પસાર થઈ હતી.
૬૭. મને ઓળખો :
(૧) હું મુસાફરોનો સમાન ઊંચકીને તેઓ કહે ત્યાં પહોંચાડું છું.
ઉત્તર : કુલી
(૨) હું ટ્રેનના છેલ્લા ડબ્બામાં બેસી ડ્રાઇવરને લીલી લાઇટ | લીલા ઝંડાથી ટ્રેન ચલાવવાનો સંકેત આપું છું.
ઉત્તર : રેલવે ગાર્ડ
(૩) હું ટ્રેન ચલાવું છું.
ઉત્તર : ટ્રેન ડ્રાઇવર
(૪) હું મુસાફરોની ટિકિટ ચકાસું છું.
ઉત્તર : ટિકિટ ચેકર
(૫) હું રેલવે અને મુસાફરોની સલામતીનું ધ્યાન રાખું છું.
ઉત્તર : રેલવે પોલીસ
(૬) હું રેલવે સ્ટેશન , પ્લેટફોર્મ અને રેલવેની સફાઈ કરું છું.
ઉત્તર : રેલવે સફાઇ કામદાર
(૭) હું મુસાફરોને ટિકિટ આપું છું.
ઉત્તર : ટિકિટ ક્લાર્ક
(૮) હું ગુજરાતમાં સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા છું.
ઉત્તર : ગુજરાતી
(૯) હું મહારાષ્ટ્રમાં સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા છું.
ઉત્તર : મરાઠી
(૧o) હું પંજાબમાં સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા છું.
ઉત્તર : પંજાબી